 προσωπικότητα τύπου D
prosopiko΄tita ti΄pu D
 type D personality
τάϊπ D περσονάλιτι
Ερμηνεία:
Η προσωπικότητα τύπου D είναι ένας συνδυασμός υψηλής αρνητικής συναισθηματικότητας και υψηλής κοινωνικής αναστολής.
Ένα άτομο με προσωπικότητα τύπου D έχει την τάση να βιώνει αρνητικά συναισθήματα (ανησυχία, εχθρότητα, άγχος, ευερεθιστότητα, θυμό, καταθλιπτική διάθεση και αρνητική εικόνα του εαυτού του) και να αναστέλλει την αυτο-έκφραση του σε κοινωνικές καταστάσεις [1].
Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας μπορεί να παίζουν ρόλο στην αιτιολογία του μεταβολικού συνδρόμου (MetS), σε ένα σύμπλεγμα καρδιακών μεταβολικών παραγόντων κινδύνου που προδιαθέτουν στην πρόκληση του διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακών παθήσεων(καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο).
Βρίσκονται σε συνεχή ετοιμότητα αντιμετώπισης επικείμενων δυσχερειών και υπεραντιδρούν σε στρεσσογόνα ερεθίσματα, που οδηγούν σε συναισθήματα έντασης, αβεβαιότητας και δυσφορίας με τις κοινωνικές καταστάσεις. Η έρευνα έχει σχετίσει τον αυξημένο κίνδυνο καρδιακής νόσου με το θυμό, την εχθρότητα, την αυταρχικότητα, την χοντροκοπιά και τη χυδαιότητα.
Τα άτομα με προσωπικότητα τύπου D καταπιέζουν τα συναισθήματά τους. Οι έρευνες έδειξαν ότι άπαξ και ο τύπος D αναπτύξει στεφανιαία νόσο, βρίσκεται σε μεγαλύτερο κίνδυνο να οδηγηθεί στο μοιραίο και συνήθως έχουν χειρότερη ποιότητα ζωής.
Η προσωπικότητα τύπου D έχει βρεθεί σχετικά σταθερή στην πάροδο του χρόνου και ανεξάρτητη από την ψυχική διάθεση ή την κατάσταση της υγείας [1].
Η εξάπλωση ή επιπολασμός αυτού του τύπου της προσωπικότητας εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 17 έως 38% στο γενικό πληθυσμό [2, 3] και 26–53% σε καρδιακούς ασθενείς με νόσο του καρδιοκυκλοφορικού συστήματος [4].
Έχει τεθεί η υποψία ότι η προσωπικότητα τύπου D παρεμποδίζει την ανάρρωση των καρδιαγγειακών ασθενών από καρδιακά συμβάματα και αυξάνει τον κίνδυνο νοσηρότητας και θνησιμότητας [5].
Οι τύποι D έχουν κακή ρύθμιση των ορμονών του στρες. Έτσι η καρδιά τους λειτουργεί γρηγορότερα, ανεβάζουν την αρτηριακή πίεση, τα αγγεία τους συσπώνται και απελευθερώνουν έκτακτη ποσότητα γλυκόζης στην κυκλοφορία του αίματος.
Ο τύπος D μπορεί να εμφανίσει ένα πιο δραστήριο ανοσοποιητικό σύστημα και συνεπεία τούτου να εμφανίσει περισσότερες φλεγμονές, που οδηγούν σε βλάβες των αγγείων και τη ρήξη αθηρωματικών πλακών. Τα αιμοπετάλιά του συγκολλούνται ευκολότερα και δημιουργούν ευκολότερα θρόμβους.
Ο τύπος D εμφανίζει υψηλότερες συγκεντρώσεις του παράγοντα νέκρωσης όγκου στο αίμα του (tumor necrosis factor), γεγονός που προάγει τις παραπάνω διαδικασίες.
Η προσωπικότητα τύπου D είναι το προϊόν της συνέργειας της αρνητικής συναισθηματικότητας και της κοινωνικής αναστολής και αποτελεί αυτοτελώς σοβαρό παράγοντα κινδύνου για τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα των ασθενών που πάσχουν από καρδιαγγειακή νόσο.
Έτσι 2016 ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές για την πρόληψη των νοσημάτων του καρδιοκυκλοφορικού συστήματος συστήνουν να γίνεται στην καθημερινή ιατρική πρακτική αναζήτηση των ψυχολογικών παραγόντων κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της προσωπικότητας Τύπου D [6].
Ωστόσο, δεν έχει αποδειχθεί ότι η προσωπικότητα τύπου D προδιαθέτει για δυσμενή κλινικά αποτελέσματα στην πρωτοβάθμια ρύθμιση της πρόληψης. Υπάρχουν επίσης κενά στα στοιχεία για την πρόληψη τηςκαρδιοκυκλοφορικής νόσου σε γυναίκες και νέους, επειδή συχνά δεν εκπροσωπούνται σε κλινικές δοκιμές [7].
Ετυμολογία:
(το D προέρχεται από το distressed)
Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση:
1. Denollet J. DS 14: standard assesment of negative affectivity, social inhibition, and type D personality. Psychosom Med. 2005;67:89–97. doi: 10.1097/01.psy.0000149256.81953.49. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
2. Mols F, Denollet J. Type D personality in the general population: a systematic review of health status, mechanisms of disease, and work-related problems. Health Qual Life Outcomes. 2010;9:9. doi: 10.1186/1477-7525-8-9. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
3. Hausteiner C, Klupsch D, Emeny R, Baumert J, Ladwig KH. Clustering of negative affectivity and social inhibition in the community: prevalence of type D personality as a cardiovascular risk marker. Psychosom Med. 2010;72:163–171. doi: 10.1097/PSY.0b013e3181cb8bae. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
4. Kupper N, Denollet J. Type D personality as a prognostic factor in heart disease: assessment and mediating mechanisms. J Pers Assess. 2007;89:265–276. doi: 10.1080/00223890701629797. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
5. Denollet J, Sys SU, Stroobant N, Rombouts H, Gillebert TC, Brutsaert DL. Personality an independent predictor of long -term mortality in patients with coronary heart disease. Lancet. 1996;34:417–421. doi: 10.1016/S0140-6736(96)90007-0. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
6. Piepoli MF, Hoes AW, Agewall S, et al. 2016 European guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice. The sixth joint task force of the European Society of Cardiology and Other Societies on cardiovascular disease prevention in clinical practice. Eur Heart J. 2016;37:2315–2381. doi: 10.1093/eurheartj/ehw106. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
7.Majaluoma S, Seppälä T, Kautiainen H, Korhonen P.Type D personality and metabolic syndrome among Finnish female municipal workers. BMC Womens Health. 2020 Sep 14;20(1):202.
Συνώνυμα:
Δείτε σχετικές φωτογραφίες της Google »
© Δρ. Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Άλλες λέξεις στην κατηγορία Ψυχολογία:
|
